Soms neemt een emotie het roer van ons over, en duwt ons hardhandig in de hoek van onze kajuit, waar we verdwaasd blijven liggen tot ze is uitgeraasd. Zo is de uitgelatenheid. Het is de Dionysische deugd, ons kortstondig te verheffen boven de klevende tijdelijkheid. Wijn! Een bacchanaal dat zichzelf versterkt, waar we alles voelen stromen, waar ons tijdsbesef is opgeheven. Een heerlijke razernij, tomeloze overgave aan de wilde ritmes van citer en fluit, dansen alsof er geen morgen komt, in zomerse boterbloemenvelden, op druivenhellingen na de oogst, in het boudoir en aan het hof, overal waar mensen met hun roze vlees leven in hun donder hebben. En in een tekst? Kan een tekst uitgelaten worden, wuiven als zware korenhalmen tegen de dieporanje zon die achter de velden ondergaat, fluiten met de vinken, de eksters, de mussen, de kraaien die hun vogellijven in daverende zweefvluchten over de bloeiende struiken scheren, drinken uit bolle kalebassen die overschuimen van bruisende korenwijn, dansen met de Jan-van-Genten en de kleine insecten op het gespannen wateroppervlak, rijzen met het klevende warme deeg en er met rammelende kneedhaken gigantische luchtbellen in slaan, luchtbellen die geuren naar gist, zeven kisten verse gist binnen de poorten gebracht door trouwe dienders die dansen op de wallen waar magische zwaluwen piepen uit hun vette nesten die kleven onder de brokkelige borstwering om bezwerend hun lof te zingen, de lijven vet de magen overvol hela! Wie zijgt en hijgt met ons hola! Laat de zonderlingen bokkedansen dansen en drinken drinken met stinkende vurenhars op hun enkels, luide klepelslagen verdeuken duizend bronzen klokken, ha! Schilfervlagen stuiven door alle gaten en en onder orkaangeschal lepelt de goudkleurige bladeren van de schuimende bodem op en hop! Dans en drink en drink en dans met ons verkietel de verzoekelijkste madrigaal de groots geteende dezerik die blij de fijne dikkere vettere kikkers ronkend verbeuzelen hola! Hoog de kruiken vol de buiken vol in het massige mossige zuchtende mos wild en onstuimig de liefde, ha! Gargantua wipt euforisch op de bok van jouw eucalyptus bebladerde ezelskar en zwaait hard de teugels van roodkreunende slangen pomp en zuig en neuk en zuip en vang op de stromerige vadzige pulp in kelken van rhinoceroshoorn en bevrucht nu alle moerassige drassige aardkraters en zing, dans, zuip en bevrucht. Of moet een tekst netjes beschouwend blijven?
Waar begint uitgelatenheid? Moet je jezelf met drugs volsmijten? Onverstandig. Natuurlijk stellen cocaïne en LSD je in staat om als een hitsige hengst door de nachten dansen, en beuk je moeiteloos door alle denkbeeldige grenzen heen, verpulver je alle gipsen wijsvingers die naar je worden opgestoken en heb je schijt aan alles wat niet de slagen echoot van het opgehitste hart dat in je borst ramt. Maar dat is geen uitgelatenheid, dat is waanzin. Uitgelatenheid is losbreken, maar de openstaande kooi waaruit we even zijn ontsnapt kietelt in onze rug. We juichen uitzinnig van vreugde, maar beseffen tegelijk dat die vreugde iets betekent. We nemen haar waar tegen een achtergrond, waaruit ze even fel oplicht. Zouden we die achtergrond vergeten – er zou geen reden meer tot uitgelatenheid zijn. De overwinning van onze favoriete voetbalclub zou net zo spannend zijn als het maaien van de grasmat. De achtergrond is de status quo, die we even doorbreken.
Waardoor worden we uitgelaten? De meesten van ons hebben genoeg aan wat gezonde erkenning. Een complimentje uit geautoriseerde hoek. En we voelen zeer nauwkeurig aan, hoeveel een complimentje betekent, hoeveel erkenning het betekent. Na het behalen van een belangrijk diploma, het winnen van een spannende wedstrijd, het zegevieren in een rechtszaak of het overwinnen van een kwade kanker zijn we uitgelaten. De professor, de scheidsrechter, de civiele rechter, de oncoloog – het zijn hun in alle ernst meegedeelde tijdingen die onze uitgelatenheid teweeg brengen. We rennen zingend weg, ontsteken vreugdevuren, kussen de heren het liefst op hun mond, huppelen naar buiten met het goede nieuws, en geven diezelfde avond nog een groot feest.