Het scheelde niet veel of ik had geen onderwerp voor deze column. Wat heb ik de hele week gedaan? In het gras gelegen, poëzielezingen bijgewoond, gierst toebereid, geouwehoerd met een new-age consultant en een afspraak gemaakt voor een profylaxe bij een vriendelijke tandarts in Wedding. Niets van dat alles hoort in een column. Ik probeer me tot inspiratie te dwingen. Ik zou hier naar de Fanmeile van het “EK voetbal” kunnen lopen alwaar volgens het laatste nieuws een trotse meute haar onvrede over de politiek van Merkel met Hitlergroeten lardeert. Ik zou over de Nederlandse Laura kunnen schrijven, die gevangen is gezet in Qatar omdat ze er is verkracht. Ik zou een rant kunnen houden tegen Roundup en Monsanto, en dan via TTIP en de Bilderbergjes te spreken komen over Koning Willempie en Shell Oil. Alsof daar nog afnemers voor zijn in deze cynische tijden. Het zal allemaal wel. Het onrecht in de wereld vult al genoeg pagina’s.
Ik open mijn laptop en lees het nieuws over de slachting van Orlando. Vijftig mensen dood in een Gay Nightclub, de schutter “naar het zich laat aanzien” een radicale islamofascist. Kut. Verschrikkelijk. Punt.
De gemoederen, mensen. De gemoederen, dat is de statische elekriciteit die door de nekharen van onze samenleving jaagt wanneer er een mediaal event overheen veegt. En de gemoederen zijn weer eens opgeschrikt. De reacties zijn zo voorspelbaar dat ze niet eens meer de moeite van het citeren waard zijn. Trump betweet het eigen gelijk bijna net zo snel als politiek correcte regenbooggezindten driftig op hun iPhone duimen dat het allemaal nog lang geen islamofobie rechtvaardigt. Er werd voor deze ‘ergste terreurdaad in de VS sinds nine eleven’ een pas gekochte (“is het een cadeautje?”) AR-15 ingezet, dus de antigunners mogen weer geprotocolleerd de degens kruisen met de gunners. What else? Dit soort events bewijst hoe rijp voor Trump de onderkant van de VS is. Het is een ijzingwekkende illustratie van de bigotterie in de zuidstaten. Vorige week zondag volgde men braaf de voorganger en wenste homo’s vroom het hellevuur; deze week is op de dag des Heren de hashtag PrayforOrlando trending.
En als je nu eens hier, dan weer eens daar kritisch bent, val je in onze bipolaire cultuur tussen de wal en het schip.
De gemoederen boezemen mij angst in. Het herinnert me aan wat Stefan Zweig zei over de eerste wereldoorlog, die de uitlaatklep zou zijn geweest van een overschot aan energie, een tragisch gevolg van veertig jaar tragische dynamiek. Deëscalatie en binnenbrandjes nathouden heeft zijn langste tijd gehad. De gemoederen schreeuwen om escalatie. Duitse voetbalsupporters slaan Franse steden kort en klein, Britse en Russische hooligans gaan met elkaar op de vuist. Het nationalisme is niet salonfähig, daarom deste meer straßenfähig. Europa verandert onder onze ogen in een bruine rivier, waarin de holste narcisten zullen komen bovendrijven. Escalatie betekent voor deze mensen zelfverwerkelijking. Maar gelukkig hebben ‘we’ (whoever the fuck that is) nu, anders dan in 1914 en 1939, onze sociale media die ervoor zullen zorgen dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen.
Iedereen probeert elkaar emotioneel te verkrachten totdat de duimen blauw zien. Kijk dit arme kindje nou toch eens. Kijk deze arme ideologie nou toch eens. Kijk die arme Sylvana nou toch eens. Kijk die arme uitkeringsgerechtigden nou toch eens. Kijk die vreselijke dictator nou toch eens. Kijk dat kreng op sociale zaken nou toch eens. Kijk deze baby-chimpanzee nou toch eens.
Kijk ons nou toch eens.
Nuance (het woord alleen al!) klinkt met de dag belachelijker. Je moet, nadat er weer eens een barbaarse daad in allen monde is, gewoon niet aan komen kakken met “de moslims zijn niet allemaal zo” of “de schietwapens zijn niet allemaal zo”. En als je nu eens hier, dan weer eens daar kritisch bent, val je in onze bipolaire cultuur tussen de wal en het schip. Je wordt eenling en eenlingen zijn gevaarlijk.