Ik las op het rechts blog van Niemoller, die ik sinds een aantal bijzonder debiele tweets zelf niet meer serieus neem, een interessant gastartikel van dr. Gert Jan Mulder. De doctor stelt dat Trump vele successen heeft geboekt en geeft een puntsgewijze opsomming op een manier die mij tot het formuleren van een kritisch weerwoord prikkelde. Ik loop gewoon de punten door, doe wat fact checking en zal zien wat er van al de ‘successen’ overblijft.
Reagan zou “als een van de meest succesvolle presidenten de geschiedenis in zijn gegaan”. Een gallup poll uit 2004 laat zien dat dit inderdaad klopt: de retrospective approval ratings van Reagan zijn beter dan alle andere moderne presidenten met uitzondering van JFK. Tijdens zijn regering waren de meningen echter verdeeld (53% job approval, beter dan zijn voorgangers, maar minder dan zijn opvolgers Bush en Clinton). De reputatie van Reagan verbeterde sterk nadat hij het Witte Huis had verlaten, het is mogelijk dat dit te maken heeft met compassie voor zijn persoonlijke situatie (hij maakte in 1994 bekend dat hij aan Alzheimer leed, vervolgens steeg zijn reputatie).
Mulder noemt Donald Trump een succesvol ondernemer met een vermogen van $10 miljard. Dit is onjuist: Trump’s vermogen wordt door Forbes geschat op $3.5 miljard en zou nog groter zijn als hij het geld van zijn vader gewoon had belegd.
Mulder is onverkort “lyrisch” over alle beleidsterreinen. Laten we eens kijken.
- De economie groeit sterker dan onder Obama (actuele prognose 2.6% terwijl hij onder Obama “rond de 1% bleef dobberen”). Dit is een wel heel vrijzinnige interpretatie van de cijfers. De 2.6% van juli 2017 zou moeten worden vergeleken met dezelfde periode van de afgelopen jaren: in juli 2014 groeide de economie nog met 5%. Het heeft weinig zin op deze manier groeicijfers aan te halen om het succes van je favoriete president te bewijzen. Het aantal banen zou met 1 miljoen zijn gegroeid sinds zijn aantreden. Dit cijfer is echter een vermindering ten opzichte van de laatste Obama-jaren! In 2014 waren er bijna 3 miljoen nieuwe jobs! De prognose voor 2017 (1,9 miljoen nieuwe jobs) is voor het eerst sinds 2010 onder 2 miljoen!
- Mulder spreekt van de “oerdomme omhelzing van de globalisering” en “onbenullige open grenzen”. De productie zou “jouw land” verlaten, terwijl “je er niets voor terug krijgt”. Laat ik niet teveel woorden vuil maken aan deze oerdomme opmerking. Iedereen kent de Trump petjes “made in China”. En natuurlijk heeft Trump de globalisering niet gestopt: Nafta werd niet geschrapt maar renegotiated onder druk van het bedrijfsleven, Trudeau en Peña.
- Het “tekort op de Amerikaanse handelsbelans moest worden omgebogen”. Daar is iets voor te zeggen. Maar is dit ook gebeurd? Uit de statistieken blijkt dit vooralsnog niet.
- Deregulering: voor iedere wet zouden er 2 moeten worden geschrapt. Dit was een executive order van 30 januari. Wat gebeurt er in de praktijk? Tot 23 augustus heeft de Trump regering 53 wetten afgekondigd, waarvan er 15 bestaande regelgeving schrappen. De overige wetten voegen reglementering toe of breiden die uit. Trump’s executive order klinkt heel stoer, maar blijkt in de praktijk nogal onbenullig.
- Ondernemer en consument zijn enthousiaster, het enthousiasme is “lang niet zo groot geweest”. Dat klopt, daarvoor moeten we terug naar de periode voor de crisis van 2007-8. Er is sprake van een “Trump-bump”, een plotselinge stijging in het consumentenvertrouwen na zijn verkiezing, maar de huidige situatie ziet er meer uit als het vervolg van het natuurlijke, onder Obama ingezette, herstel.
Binnenlandse politiek
- Illegale immigratie met 80% teruggedrongen. Ik weet niet waar de 80% vandaan komt. Trump heeft in april gezegd dat het aantal illegale migranten het laagste is in 17 jaar, een claim die lijkt te kloppen. Wat er gemeten wordt is het aantal mensen dat wordt opgepakt, en dat was sinds de crisis al aan het dalen. Het is zeker niet alleen toe te schrijven aan
Trump’s beleid. - Er worden veel illegale criminelen uitgezet. In de beginjaren van Obama nog veel meer, volgens cijfers van de U.S. Immigration and Customs Enforcements.
- Trump heeft een travel ban voor zes islamitische landen gerealiseerd! En welk land valt niet order Executive Order 13769? Saoedi-Arabië, waar de aanslagplegers van september 11 vandaan komen, én waar Trump’s organisatie, net als in Egypte en enkele andere moslimlanden, zakenbelangen heeft. David G. Post riep daarom op tot impeachment. Afghanistan valt overigens ook niet onder de ban.
- Repeal-and-replace van Obamacare is nog niet gelukt. Gelukkig maar voor mensen met pre-existing conditions of afhankelijk van Medicaid. Het alternatief van Trump is in feite een verkapte belastingverlaging voor de bovenklasse.
- De infrastuctuur dient “hartgrondig te worden vernieuwd”! Trump heeft dit op de campaign trail beloofd dat in 1 biljoen euro zal investeren. Wat is ervan terecht gekomen? Overheidsuitgaven aan infrastructuur zijn het laagst ooit volgens de Economist (1,4%). Het moet natuurlijk van public-private partnerships komen, zoals de $40 miljard (of 4% van Trump’s bedrag) die de private equaty firm Blackstone aankondigde, de helft waarvan uit een wealth fund van de Saoedi’s (!) Het is makkelijk om aan geld te komen, maar er is een gebrek aan infrastructuurprojecten om het aan uit te geven.
Buitenlandse politiek
- Tijdens zijn eerste buitenlandse reis bezocht Trump de centra van de drie monotheïstische religies, Riyadh, Israël en Rome. Dit was inderdaad verfrissend. Het internationale vertrouwen in de president van de VS is er helaas niet door toegenomen: die viel volgens PEW Research van 64% naar 22%.
- Trump zei op 25 mei dat de andere NAVO-landen financieel te weinig bijdragen. Zowel George W. Bush en Obama zeiden ook al dat landen tenminste 2% van hun budget aan defensie uit moeten geven. Dat zou alleen maar eerlijk zijn. Trump gaat echter (net als Obama overigens) het US defensiebudget nog verder verhogen. En hij blijft voorlopig in Amerika’s langstlopende oorlog: die in Afghanistan. Waar het natuurlijk om gaat is de minerale rijkdommen van dat land (geschatte waarde 1 biljoen) en het belastinggeld gaat naar de bescherming van private bedrijven zoals DynCorp van Trump’s informele adviseur Stephen Weinberg, die in Afghanistan willen delven in gebieden die gecontroleerd worden door de Taliban (de provincie Helmand). Dit is natuurlijk geopolitiek: de Chinezen hebben al een kopermijn van 3 miljard en Trump wil niet dat de VS na de oorlog de ‘buit’ (“to the victor belong the spoils”) verliest.
- Trump heeft in Mar-a-Lago met de presidenten van Japan en China gesproken, en een “gecoördineerde aanpak” afgestemd. Inderdaad is VN-resolutie … zonder Russisch of Chinees veto aangenomen, maar dit is meer de prestatie van de diplomaten (ambassador Nikki Haley en haar team) dan van Trump zelf. Het feit dat China heeft ingezien dat Kim Jong-Un een gevaarlijke gek is, hebben we niet aan Trump te danken. De relaties met China zijn echter danig bekoeld na de wapendeal van $1,4 miljard met Taiwan en een aantal andere incidenten.
(Mulder heeft het over “de president […] van Japan.” Hij bedoelt waarschijnlijk premier Shinzo Abe.) - Trump zou terecht uit het klimaatakkoord zijn gestapt (en sowieso niet in “klimaathysterie” geloven). Het akkoord van Parijs was zeker niet perfect, maar het beste waar de wereldleiders toe in staat waren. Trump steekt zijn bekrompen middelvinger op en gaat terug naar fossiele brandstoffen. De doelen van “Parijs” waren niet eens verplicht. Het feit dat Trump eruit is gestapt hoeft an sich nog geen ramp te betekenen: misschien krijgt de vrije markt het voor elkaar (er is een stijgende tendens in alternatieve energiebronnen in de VS), maar volgens experts kan het de boel wel vertragen.
- TTP werd begraven en TTIP “ging de vrieskist in”. Trump heeft inderdaad de geplande multilaterale handelsakkoorden afgezworen. Een slimme knul in pak legt hier uit waarom dit uiteindelijk averecht kan werken en geopolitiek dom is: China zal met een ander voorstel komen dat lucratiever is voor China en uitgroeien tot de grootste macht in de Pacifische invloedsfeer. En voor de consumenten in de VS wordt alles duurder. Persoonlijk ben ik tegen TTP en TTIP om andere redenen: het zijn in feite geen handelsverdragen maar verdragen die investoren beschermen via ISDS. Maar dat is een ander verhaal.
Trump zou de druk op de Chinezen hebben verhoogd en deze strategie ook toepassen op andere dossiers zoals NAVO, Nafta, Duitsland, EU. Dit klinkt mooi, maar of het in de praktijk ook het gewenste resultaat bereikt valt op zijn zachtst gezegd af te wachten. Vooralsnog kun je met net zoveel stelligheid beweren dat Trump een opportunistische, leugenachtige, strategisch domme, economisch kortzichtige, populistische, inefficiënte narcist is die met ondoordachte tweets een nucleaire oorlog riskeert.