Het is niet de primitieve manier waarop mensen van onder de sahara zich ontlasten, noch een fragwürdig erfstuk van de homobeweging. Hurkpoepen is de meest gezonde manier van defeceren, dat heeft de beeldschone Duitse Julia Enders ons uitgelegd in haar boek met de tenenkrullende ondertitel De charme van je darmen.
Het is openbare instellingen een doorn in het oog. Mensen uit ‘andere culturen’ die niet anders gewend zijn, gaan met hun schoenzolen op de toiletrand zitten, ontlasten zich niet in het midden van de pot maar langs de bril, waarna zij hun poep met een stukje wc-papier tevergeefs proberen te verwijderen en het alleen verder uitwrijven. Het ontbreken van een waterslang, dat hen de gemoedsrust had kunnen geven omringd te zijn door enige beschaving, frustreert de hurkpoepers dermate dat dit leidt tot plotselinge, ongecoördineerde bewegingen van hun half ontklede lijven, hun onwelriekende vingers en hun besmeurde achterwerk, hetgeen de hygiëne in het toilethokje niet ten goede komt.
Om deze mensen, die men in politiek correct Nederlands graag bejubelt als de “ánder”, hygiënische mores te leren, heeft men een integraal verbod ingesteld op hurkpoepen. In de intiemste krochten van onze openbare gebouwen zijn verbodsbordjes opgesteld die de waarde nieuwkomer erop wijzen dat hij in dit land dient te defeceren in de zelfde houding waarin we dineren. Maar of zij deze maning ter harte nemen?
Ignoramus
We kunnen het niet weten. Dat maakt toiletmores juist zo interessant. Om te doen wat de tijdsgeest voorschrijft, observeren, ‘in kaart brengen’, bespieden, dient het Westen een laatste bastion van privacy prijs te geven. Het recht om op de wc niet absoluut gevrijwaard te zijn van de blik van anderen. Gehandhaafd kan het hurkpoepverbod daarom alleen in een klucht. Stel je een handhaver voor in een lichtblauw uniform met een gaaf antihurklogo, die zich bij het toiletbezoek van een persoon met een hurkachtergrond of uit een hurkgevaarlijk land, voor het toilethokje posteert en de poeper moraliserend toespreekt:
“Je weet dat je op de bril moet zítten…”
“Ik voel het aan mijn water dat je niet op de bril zit…”
“Het is eigenlijk niet toegestaan, maar wat als ik per ongeluk onder het deurtje doorkijk en je voeten niet op de grond zie staan?”
“Zittend poepen klínkt anders, Abdullahi…”
Het toilet wordt op die manier tot het paradigma van onze tijd: een biechthokje waarin je kan zondigen. Een plek waarin men geheel met zijn geweten alleen is, bekeken alleen door de Almachtige. En slechts daar, op de allerprivaatste plek, afgeschermd van de controlerende blik van de wereld, is het nog mogelijk om absoluut te zondigen. Omdat zij onzichtbaar is, blijft de zonde vanuit het perspectief van de oordelende neergaande cultuur imaginair, we beelden ons in hoe de Vreemdeling op de privaatste stek die we hem niet kunnen ontnemen zonder onze eigen cultuur te verloochenen, de absolute zonde begaat, het ultieme affront tegen onze beschaving, juist omdat die beschaving voorschrijft dat het onzichtbaar en dus straffeloos moet blijven. Hurkpoepen is het absolute metafysische verzet tegen de Westerse moraal die arbitraire waarden als rationele en alternatiefloze doxa presenteert.
In een nihiliserende samenleving waar de hoogste waarde hooguit schouderophalend en nonchalant wordt nageleefd, kan het begrip zonde tegenwicht bieden, mits we ons die zonde voorstellen als iets dat is afgesloten van het publieke discours dat absolute waarden vertrapt. Iemand betrappen op de zonde van het hurkpoepen is zélf zondig, omdat het impliceert dat de wc-rust is verbroken, een van de fundamentele principes die ons sociale contract schragen. Een zonde die niet zonder zonde kan worden geobserveerd: in proto-nihilistische tijden is het de perfecte impuls voor irrationele trots op de eigen cultuur.