Het heengaan van de stemdichter Leonard Cohen was afgelopen week een dromerige voetnoot bij het nieuws. Ik leerde de man met de prachtige stem pas in mijn studententijd waarderen, maar voor zijn kaskraker Hallelujah! heb ik helaas een allergie ontwikkeld. De liedjes van de Canadese Boudewijn de Groot zijn gelikt en het overbekende crack in everything that’s how the light gets in vergaat tot kitsch als je een paar keer met je ogen knippert. Ik ben meer een man van die andere grote Canadees die afgelopen zaterdag 71 werd, Neil Percival Young. Neil is on tour geweest om tegen de teerzanden en de pipelines te protesteren. Neil heeft een eigen high-fidelity geluidssysteem (Pono, heeft niks te maken met Bono) op de markt gebracht. Neil is een uitstekende vent. Great guy, Neil. Let me tell you that. Great guy.
Niemand komt meer om Trump heen. Er wordt hevig geouwehoerd over de oorzaak van zijn overwinning. De laagopgeleide witte man schijnt er niet alleen debet aan te zijn. De afkeer van ‘establishment politics’ kruipt door alle haarvaten van de Amerikaanse samenleving. Ook pientere mensen met een college degree, ook Obama-stemmers, zetten hun kruisje voor de naam van de getoepeteerde pompoen.
Hoe gevaarlijk is Trump? Geert Mak neemt geen blad voor de mond en vergelijkt hem voor het gemak met Hitler. TPO masseert de éminence grise van deugend Holland vervolgens met een spervuur aan derogatieven. ‘Links’ staart in een gapend gat van cognitieve dissonantie. Mensen die de democratie te vuur en te zwaard hebben verdedigd slaken nu een ongemakkelijke zucht.
Het mooie aan politiek in 2016 is dat we allemaal bondscoach zijn en het allemaal beter weten dan onze buren aan linker- en rechterzijde. Ik heb Trump nooit zo’n gevaar gevonden. De man staat midden in de maatschappij, hoort voor zover ik weet niet bij een occulte sekte (probeer je een scientology-president voor te stellen). Hij gedraagt zich zoals het een notoire leugenaar betaamt: hij is nog geen week president-elect en de eerste verkiezingsbeloftes zijn al gesneuveld. Een aantal onderdelen van Obamacare blijven namelijke gewoon behouden omdat Trump het een uitstekend idee vindt. Hij heeft ook al gezegd dat de vervolging van Hillary geen prioriteit heeft.
Dit gaat de goede kant uit. Geloof me: op dag een wordt er niet begonnen met deportatie, de bouw van de muur of een immigratiestop voor moslims. Toch slaap ik niet lekker. Het gevaar schuilt hem in zijn politieke onervarenheid. Mike Pence (what’s in a name: de aartsconservatieve onderbuik) en de rest van het uitschot dat hij om zich heen heeft verzamelt behoren tot het allerslechtste wat Washington te bieden heeft. Het herinnert me aan de freakshow die de LPF van Pim Fortuyn zaliger ooit was. Zo’n zooitje ongeregeld zal nooit daadkrachtig kunnen ingrijpen en wat dat het meest verliest is, zoals de wijze mens zegt, wat de zwakste stem heeft. En wat heeft in economie-geobsedeerd Amerika de zwakste stem: de Environment. We zouden, als soort, nog een bescheiden kans hebben gemaakt als Trump met behulp van het leger wereldwijd de uitstoot van broeikasgassen en ontbossing een halt toe zou roepen.
De planeet gaat naar de klote en ik heb kiespijn. Misschien zingt Bob Dylan iets van Cohen wanneer hij straks in Stockholm zijn Nobelprijs komt ophalen. Dan kunnen we nog even zwelgen in nostalgie, want de tijden, de tijden veranderen.