Op een steenworp afstand van mijn residentie bevindt zich een eethuisje, waar mijn zes kokkinnen 24 uur per dag eenvoudige, doch voedzame maaltijden voor mij, mijn gezin en mijn gasten toebereiden. Ik beschik over meerdere gezellige woonkamers waar mijn personeel op ieder uur van de dag koffie en taart serveert. Naar mijn badhuis is het ongeveer een kwartier lopen en ook daar kan ik onafgebroken terecht. Het is open wanneer ik dat wil, ik kan er altijd gebruik van maken wanneer ik mijn creditcard aan een vriendelijke medewerker overhandig. Als het ergens geregistreerd zou staan als mijn eigendom, zou dat voor mijn gevoel weinig verschil maken. Met andere woorden: ik ben de koning te rijk!
Ja maar, gelukkig denkt niet iedereen er zo over, hoor ik de kritiek uit realpolitische gelederen al opzwellen. Gelukkig zijn er nog mensen die gewoon ergens de volledige controle over willen hebben, want dat betekent dat ze er ook de verantwoordelijkheid voor nemen. Stel je voor dat iedereen er maar op los fantaseert en voelt alsof de wereld van hem is. Het zou tot idiote conflicten leiden, mensen die met elkaar op de vuist gaan omdat anderen hun eigendom betreden. Jouw rare fantasietje, mijnheer Choi, gaat alleen op in de bubbel van overvloed waarin jij leeft. Zodra de eerste tekenen der schaarste zichtbaar worden, moeten er broodrijen worden gevormd en met een hongerige maag fantaseert het niet zo lekker dat de “bakkerij van jou is”. Kijk maar naar Cuba, waar mensen niets dan weg willen, juist nu onder de nieuwe president Miguel Díaz-Canel Bermúdez. Dat staat zelfs in de linkse New York Times.
En om de vraag gewoon te stellen: Is het ethisch verantwoord om je steenrijk te voelen, zonder het te zijn?
Waarom dan toch deze onzin? Omdat die subjectieve overvloed fijn is. Ze hoeft niet direct met ja-maren in het narratief van de schaarste te worden vertaald. Als je je rijk kunt voelen zonder het te zijn dan is daar helemaal niks mis mee. Ja, het is ‘revolutionair’ want neemt je motivatie weg om echt materieel rijk te worden, dat de overheersende ambitie moet zijn voor een werkend kapitalisme. Het schetst een heel ander beeld van succes en van het goede leven. Maar laten we daar tenminste over praten. PVVD’ers vinden het slappe hap en langharig gewauwel dat met wortel en tak moet worden uitgeroeid, maar zullen nooit toegeven dat ze tegen de vrijheid van verbeelding zijn.
En om de vraag gewoon te stellen: Is het ethisch verantwoord om je steenrijk te voelen, zonder het te zijn?