Nu heb ik de recensie opgeslagen
als de bundel zelf
Als ik me niet vergis dichtte ik dat ooit. Dat recensies deel uitmaken van het tekstuele netwerk van een gedicht, dat zich uitbreidt nadat de spinnendichter die het ooit begon allang is uitgedroogd, is een saai Saussuriaans feit waar we als Derridiaanse vliegjes mee kunnen spelen.
Ik kwam een mooi voorbeeld tegen in deze recensie van de Surinaams-Nederlandse dichter Michael Tedja. De recensent, Hans Puper, citeert de dichter waar deze een overtreding begaat:
‘Een aantal geïnteresseerde blanken luisteren [sic- HP] naar mij / Het gras is van de stam die vasthoudt aan haar cultuur // De regen valt en op het gras ligt tropisch fruit te rotten / Ik ben de subjectieve man die er de pionnen neerzet’ (‘Gras’, p. 27)
De regel “Ik ben de subjectieve man die er de pionnen neerzet” van Tedja intrigeert overigens. Die subjectieve man is zeker wel een dichter, al krijg ik van de recensie de indruk dat hij soms te cryptisch te werk gaat.
Waar ik het in deze kanttekening over wil hebben is de tussenvoeging “sic – HP”. Eigenlijk had die in de bundel moeten worden opgenomen, zo goed werkt het. Radicale identiteitsdenkers zullen hierin meteen de Stem van de witte man ontwaren die de dichter de les lees over het gebruik der grammatica (een aantal […] luistert), de autoritaire rode pen van een leraar Nederlands die een halfdode taal doceert die alleen de polder, en niet de overzeese gebiedsdelen, nog in leven mag houden.
De grammaticacorrectie wekt bij mij ook associaties op met het Afrikaans, dat grammaticaal ook de scherpe randjes van het Nederlands heeft afgesnoept. Ik las zo’n mooie regel bij Antje Krog:
Dit maak my hart seer
Voor een Afrikaner is dit een belediging:
Dit maak [sic] my [sic] hart seer [sic]
Goed, het is mijn naïeve blik die dit wil vergelijken. Tedja pretendeert Nederlands te schrijven, dus een spelfout mag gewoon worden opgemerkt. Het feit dat ik er de associaties bij kreeg van minderheidsgroeperingen en voorkeursbehandelingen en Afrikaanse taal, dat is mijn grote, grote schuld.