De ondraaglijke kringloop der domheid

Gisteren was het exact honderd jaar geleden dat de eerste wereldoorlog werd beëindigd. Ik ben geen historicus maar luister altijd geboeid wanneer bevriende of bekende historici vertellen over de Grote Oorlog, over de Somme, Ieper, ‘over the top‘ gaan in die verschrikkelijke loopgraven. En ik heb natuurlijk weleens wat van Owen en Sassoon en Remarque gelezen en ga ook de bijzondere film van Peter Jackson kijken, waarover Bert Wagendorp eergisteren een interessante column schreef.

Die oorlog was eens en daarna nooit meer, tenminste dat was de bedoeling. Door een aantal stomme fouten is hij nog eens overgedaan (en niet zo dunnetjes ook) maar daarmee was de kous af. Er waren, buiten de gesloten inrichtingen, geen filosofen die enthousiast zweemden over de Vader van alle Dingen en dat de mensheid, met een knipoog naar de oude Grieken, twee van zulke oorlogen per eeuw nodig heeft.

Dat kwam natuurlijk door de Bom. Daarmee was de kous echt af. Onze makabere diersoort had vooruitgang geboekt, zich bevrijd van de kringloop van vergeldingsoorlogen. Goed, er waren nog een paar geldingsoorlogen in Vietnam, Afghanistan, Irak, en burgeroorlogen onder het deel van de mensheid dat het nog niet helemaal begrepen had, maar grosso modo was de oorlog afgeschaft.

De kringloop der domheid voltrekt zich tegenwoordig aan minder dodelijke zaken, die net als de oorlog ooit, een glorieuze groepsidentiteit beloofden: coke voor het primatenbrein. De loopgraven heten tegenwoordig Zwarte Piet of Gun Control. De argumenten zijn versteend en het mogelijke gelijk van de andere zijde een nachtmerrie uit angst waarvoor we ons steeds dieper ingraven.

In Amerika vindt nu iedere dag een mass shooting plaats zonder uitzicht op groeiend inzicht. Die ideologische stagnatie, die kringloop der domheid, is het menetekel van onze tijd. Als een maatschappij muurvast zit zal uiteindelijk het fundament eronder onmerkbaar eroderen. Dat is volgens mij al eens eerder gebeurd.

Een reactie op “De ondraaglijke kringloop der domheid

Geef een reactie