Cursus gedichten verbeteren #6

Daar gaan we weer. Hebben jullie er zin in? Het gedicht van vandaag heet ‘procurando casa’, Portugees voor ‘huis gezocht’. De titel is bewust niet vertaald om een internationale sfeer op te roepen. Vindt iemand dit misstaan in een Nederlandstalige bundel?

procurando casa

ik wil in een lijk
van een huis wonen

muren waarachter mijn stille wereld
kan glimpen, zacht mos

op het dak, een herfstdeur die zingt
in zijn hengels,

afgebladderde verf, een
oude kelder
waar het ruikt naar verval

een zolder waar verliefdheden
wonen, en de zon de balken streelt

een huis met gaten waarin de mussen nesten
beginnen, een huis dat de spot
drijft met zijn gestorvenheid

Het leest al als een gedicht, maar aan het einde krijgen we een overhaast gevoel. We gaan ons vandaag concentreren op de details. We moeten geduldig en nauwkeurig zijn. Ik raad jullie aan iets van Ezra Pound te herlezen.

Iedere regelafbreking en ieder leesteken heeft een reden nodig. Het einde moet aanvoelen als het huis zelf en eventueel moeten er een paar woorden worden vervangen.

ik wil in een lijk
van een huis wonen

klinkt morbide. We beseffen dat het een handig trucje is om de aandacht van de lezer te trekken.

muren waarachter mijn een stille wereld
kan glimpen, zacht mos

op de gevel, een herstdeur die zingt
in zijn hengsels,

“glimpen” herinnert me aan Ilja Pfeiffers bundel “het glimpen van de welkwiek”. Het past in dit gedicht, maar die binnenwereld van de auteur moet op het einde terugkomen zodat het gedicht een eenheid wordt. Het mos heb ik van het dak naar de gevel verplant omdat het dak nauwelijks aanwezig is (de zon schijnt op de balken). Wat doet die komma na hengsels? Het is een scharnier van het gedicht zélf natuurlijk. Er zijn lezers die dit opvalt en dit soort dingen in een gedicht heel fijn vinden.

afgebladderde verf, kozijnen
een granieten trap, een oude kelder
waar het ruikt naar verval

Iets meer details, maar met gaten in de zinnen.

Op de zolder komt de binnenwereld terug. verliefdheden rustend op een zolder
waar de zon al de balken streelt
(of de verliefdheden impliciet laten?)

de mussen verwijzen naar hebban olla vogola waar scholieren mee worden doodgegooid. Het eerste geschreven vers past bij zo’n oud huis, en impliciet verwijst het terug naar het binnenleven en de ‘stille wereld’ van de auteur. Het woord ‘gestorvenheid’ is geforceerd. Het huis is niet dood maar verkeert juist in een staat van verval die nieuw leven aantrekt. Zeg dan niet iets anders!

een huis met gaten waarin mussen nesten
beginnen, een huis dat verstorven
in het landschap staat, een huis
 (dat landschap duikt hier ineens op. het moet vermiddelen tussen de stille wereld van de auteur en het lijk van het huis)
dat spot met zijn versterving 

‘een huis’ komt drie keer terug voor een soort climax die contrasteert met de verstorven ruïne. Wanneer we alles samenrapen en opschonen, staat er:

procurando casa

ik wil in een lijk
van een huis wonen

muren waarachter een stille wereld
kan glimpen, zacht mos

op de gevel, een herfstdeur die zingt
in zijn hengsels, verf

die van de kozijnen bladdert
een granieten trap, een oude kelder
waar het ruikt naar verval

een zolder voor oude liefde
waar de zon de balken streelt

een huis met gaten waarin mussen nesten
beginnen, een huis dat verstorven
in een landschap staat

Is het gedicht nu verbeterd? Hebben jullie nog suggesties voor betere regelafbraak of leestekens of betere beeldspraak die bij dit huis horen?

 

Een reactie op “Cursus gedichten verbeteren #6

Geef een reactie